سخنرانی دکتر محمد یزدانی‌نسب؛ در سمپوزیوم علمی "شخصیت: جبر و آزادی"

از نگاه جامعه‌شناسی، آزادی را نمی‌توان همچون فلسفه به‌صورت مفهومی مطلق و ماورای تاریخ فهمید.

آزادی همیشه در زمینه‌ای اجتماعی و تاریخی معنا دارد و در نسبت میان «فرد» و «امر جمعی» شکل می‌گیرد.

در واقع، آن‌چه جامعه‌شناسی می‌پرسد این است: فرد تا چه اندازه در بستر ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی می‌تواند عاملیت داشته باشد؟

فرد، در دل نیروهایی که او را می‌سازند، تا چه اندازه می‌تواند کنش‌گر باشد؟

دکتر یزدانی‌نسب توضیح می‌دهد که نظریات کلاسیک جامعه‌شناسی، مانند مارکسیسم یا کارکردگرایی،

در این دیدگاه، آزادی چیزی جز توهمِ انتخاب نیست: ما میان گزینه‌هایی که خود نظام برایمان تعیین کرده برمی‌گزینیم و احساس می‌کنیم آزادیم، در حالی‌که در انقیاد ساختارها هستیم.

در برابرِ این دیدگاهِ ذات‌انگار، رویکرد برساخت‌گرایانه قرار می‌گیرد.

از این منظر، هیچ چیز ــ از هویت فردی گرفته تا نهادهای اجتماعی ــ ذاتی و ثابت نیست؛ همه چیز محصول تاریخ و قدرت است.

ما درون شبکه‌ای از گفتمان‌ها، هنجارها و روابط قدرت شکل می‌گیریم.

از دید این نحله، آزادی یعنی توانِ کنش در دل این شبکه‌ی قدرت؛ همان چیزی که هانا آرنت و فوکو آن را power to می‌نامند — قدرت انجام کاری.

انسان آزاد، کسی است که توان بازاندیشی و کنش دارد، حتی اگر در چارچوب گفتمان‌ها و محدودیت‌ها زندگی کند.

برگزار کننده سمپوزیوم: موسسه درمانی-آموزشی خانه مینا با همکاری دانشکده روان‌شناسی دانشگاه تهران، موسسه شهر فلسفه، و انجمن علمی دانشجویی روان‌شناسی دانشگاه تهران

https://www.instagram.com/madrese.mina?igsh=MWp4eGhoMDNrNXFpbA==

حامی «در راه جآن» جهت ضبط و انتشار این مجموعه از سخنرانی‌ها:

https://www.instagram.com/fourmindacademy?igsh=anJqcmJyeXRwMXdo

سخنران:

https://www.instagram.com/m_yazdaninasab?igsh=MW1vYW80ZGkxdTJkag==

لینک پیج اینستاگرام «در راهِ جآن»:

https://www.instagram.com/the.way.of.jaan/

لینک اینستاگرام جآن:

https://www.instagram.com/jaan_ir/

لینک دانلود اپلیکیشن جآن:

https://jaan.ir/

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.